ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងចំណោមប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិអចលនវត្ថុមានច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេតែងលើកយកមកនិយាយ និងយកធ្វើជាសម្អាងនៃម្ចាស់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ តែងលើកយកពីប្លង់រឹង និងប្លង់ទន់ មកបញ្ជាក់។ តើប្លង់ទាំងនេះមានលក្ខណៈ និងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការសម្គាល់កម្មសិទ្ធបែបណា ?
ទី១ ៖ ប្លង់រឹង គឺរឹងទាំងក្រដាស រឹងទាំងប្រសិទ្ធភាពតាមផ្លូវច្បាប់។ ឯកសារប្លង់រឹងអាចជា ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុ ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី ឬវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ ដែលបានបញ្ជាក់អំពីការចុះបញ្ជីអចលនវត្ថុនៅរដ្ឋបាលសុរិយោដី។
ប្លង់ទន់ ៖ គឺជាឯកសារប្រភេទក្រដាសទន់ ឬគុណភាពទាប ដែលអាចមានជាច្រើនទម្រង់ហើយអាចធ្វើជាសក្ខីភាពនៃការកាន់កាប់ក្នុងនោះអាចមានជាការបញ្ជាក់ដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន (ភូមិ ឃុំ ឬអាចដល់ថ្នាក់ស្រុក) ឬអាចជាលិខិតទិញលក់ ឬកិច្ចសន្យាផ្ទេរសិទ្ធិយ៉ាងសាមញ្ញដែលពុំមានអាជ្ញាធរដឹងឮឡើយ។
បើទោះបីជាច្បាប់ភូមិបាលត្រូវបានអនុម័តចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០១ មក ព្រមទាំងមានលិខិតបទដ្ឋានក្រោមច្បាប់ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ក៏ពិតមែន ក្បាលដីភាគច្រើននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅតែមិនទាន់បានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។ ហេតុនេះទើបមានក្បាលដីមួយចំនួនមានត្រឹមប្លង់ទន់ ដែលទន់ទាំងក្រដាស ហើយទន់ទាំងប្រសិទ្ធភាពក្នុងផ្លូវច្បាប់។ អ្នកដែលមានប្លង់ទន់ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាអ្នករស់នៅ (ឬកាន់កាប់) លើទីតាំងអចលនវត្ថុតែប៉ុណ្ណោះ ដែលទាមទារឲ្យមានការវិនិច្ឆ័យ និងការបញ្ជាក់តាមផ្លូវច្បាប់ថាគាត់ពិតជាភាគីដែលបំពេញលក្ខខណ្ឌគតិយុត្តិសម្រាប់ការទទួលបានសិទ្ធិភោគៈ និងកម្មសិទ្ធិជាស្ថាពរ។
ប្រសិនបើអចលនវត្ថុមានតែប្លង់ទន់ ហានិភ័យមួយដែលអាចកើតមានឡើង គឺការទាមទារពីសំណាក់ភាគីផ្សេងៗគ្នា ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងរដ្ឋផងដែរ។ បញ្ហាដែលតែងតែកើតមានឡើងញឹកញាប់មួយទៀត គឺព្រំប្រទល់មិនច្បាស់លាស់ និងអាចមានចំណែកដីដែលអ្នកជាប់ព្រំទាមទារ។ ក្នុងករណីខ្លះទីតាំងដីដែលបុគ្គលឯកជនកាន់កាប់ដោយមានប្លង់ទន់ តាមពិតជាដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋដែលមិនអាចឲ្យបុគ្គលណាម្នាក់ចាប់យក ឬចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិបាននោះឡើយ៕
