សភាពការណ៍កើតឡើងនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានទាញចំណាប់អារម្មណ៍ប្រជាពលរដ្ឋនៅលើពិភពលោកជាច្រើន គឺក្រោយពេលដែលយោធានៃប្រទេសនេះបានចាប់ឃុំឃាំងអ្នកដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាជាច្រើននាក់ និងរឹបអូសយកអំណាចគ្រប់គ្រងប្រទេសនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ។
សកម្មភាពនោះបានទាញមីយ៉ាន់ដាទៅដល់ប្រវត្តិសាស្រ្តដដែលរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេល៥០ឆ្នាំក្រោមការដឹកនាំនៃយោធារហូតដល់ត្រឹមឆ្នាំ២០១១ ដែលក្នុងរយៈពេលនោះមានការចាប់ខ្លួនសកម្មជន អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកសិល្បៈជាច្រើននាក់ដាក់ឃុំឃាំងនិងធ្វើទារុណកម្ម។
យ៉ាងណាមិញរឿងរ៉ាវមួយចំនួនដែលអ្នកអាចស្វែងយល់ខ្លះៗពីវិបត្តិនៃស្ថានភាពប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានមួយនេះ៖
១.នរណាជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាមុនពេលសកម្មភាពខាងលើនេះកើតឡើង?
គឺគណបក្សរបស់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី ដែលបានកាន់អំណាចនៅក្រោយការទទួលបានសម្លេងឆ្នោតគាំទ្រជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេសក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៥។
យ៉ាងណាមិញយោធាដែលជាស្ថាបនិកនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញមីយ៉ាន់ម៉ានៃឆ្នាំ២០០៨ គឺបានតាំងខ្លួនជាអ្នកការពារការរួបរួមជាតិនិងរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏ដូចជាតាំងតួនាទីខ្លួនជាអចិន្ត្រៃយ៍ក្នុងកិច្ចការនយោបាយមីយ៉ាន់ម៉ា។
២.ហេតុអ្វីយោធាប្រជែងក្នុងរឿងបោះឆ្នោតចុងក្រោយនេះរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា?
យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាលើកឡើងដោយចោទប្រកាន់ថាមានភាពមិនប្រក្រតីកើតឡើងដោយមានឈ្មោះស្ទួនក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោតមូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាមិនពេញចិត្តទៅនឹងចំណាត់ការរបស់គណកម្មការបោះឆ្នោតមីយ៉ាន់ម៉ាទៅនឹងការតវ៉ារបស់ខ្លួន។
៣.តើគណបក្សរបស់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី និងគណបក្សដទៃទៀតមានប្រតិកម្មយ៉ាងណា?
លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីដែលជាមេដឹកនាំគណបក្សសម្ព័ន្ធភាពជាតិដើម្បីលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ(NLD)មិនបានលើកជាមតិយោបល់អ្វីឡើយ លើជ័យជម្នះលើការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សលោកស្រីហើយក៏មិនបានលើកពីអ្វីដែលទៅលើការចោទប្រកាន់របស់យោធា ប៉ុន្តែគណបក្សលោកស្រីបានលើកថា ការចោទប្រកាន់របស់យោធាគឺពុំមានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវនិងពុំអាចផ្លាស់ប្តូរនូវលទ្ធផលឆ្នោតបានឡើយ។ សម្រាប់អ្នកសង្កេតការក៏បានលើកឡើងថាការបោះឆ្នោតគឺពុំមានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយគួរកត់សម្គាល់ឡើយក៏ដូចជាគណៈកម្មការបោះឆ្នោតមីយ៉ាន់ម៉ាក៏បានលើកឡើងថាពុំមានបញ្ហាកើតឡើងក្នុងទំហំដែលបានលើកឡើងថាមានការលួចបន្លំការបោះឆ្នោត ឬភាពស្រពិចស្រពិលនោះទេ។
៤.តើយោធាបាននិយាយអ្វីខ្លះក្នុងស្ថានការណ៍ថ្មីៗនេះនៅមីយ៉ាន់ម៉ា?
មនុស្សដែលសំខាន់បំផុតក្នុងព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ាកាលថ្ងៃ១កុម្ភៈ កន្លងទៅនោះគឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង (Min Aung Hlaing)ដែលជាអ្នកដឹកនាំចាត់ចែង និងសម្រេចធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្តើមអំណាច។ហើយអ្នកនាំពាក្យយោធាក៏បានឱ្យដឹងថា យោធានិង"ធ្វើសកម្មភាព" គ្រប់ផ្នែករួមទាំងអំណាចតុលាការនិងបានប្រាប់ទៅសារព័ត៌មាននានាថា "រង់ចាំ និងមើលចុះ"។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង (Min Aung Hlaing)
៥.តើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលមីយ៉ាន់ម៉ាបានចែងអ្វីខ្លះទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ?
ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញមីយ៉ាន់ម៉ាបានចែងថាអគ្គមេបញ្ជាការទ័ពអាចកាន់កាប់អំណាចបានគឺលុះណាតែ ក្នុងកាលៈទេសៈធ្ងន់ធ្ងរដែលបង្កជា"ការបែកបាក់នូវសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ាសាមគ្គីភាព និងអធិបតេយ្យភាពនៃប្រទេស"ប៉ុន្តែក្នុងករណីប្រទេសស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នគឺអាចប្រកាសបានដោយចេញពីប្រធានាធិបតីស៊ីវិលនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាប៉ុណ្ណោះ៕
ប្រភព៖The Straits Times, BBC
