ក្រមសីលធម៌មន្រ្តីសាធារណៈគឺសំដៅដល់បណ្តុំនៃវិន័យ ឬវិធានសីលធម៌ចង្អុលបង្ហាញឱ្យមន្រ្តីសាធារណៈអនុវត្តដើម្បីរក្សាបាននូវគុណតម្លៃកិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់ខ្លួន។ក្រមសីលធម៌បានបញ្ញាត្តិនិងអនុញ្ញាតដល់មន្រ្តីសាធារណៈគួរប្រតិបត្តិនិងមិនគួរប្រតិបត្តិទៅតាមទីកន្លែង ពេលវេលា ឋានានុក្រម។ចំនុចសំខាន់ៗខាងក្រោមនេះជាខ្លឹមសារសង្ខេបដែលអ្នកអាចស្វែងយល់ពិសេសអ្នកមានបំណងប្រលងចូលបម្រើការងារជារាជការ៖
១.ការគោរពពេលវេលា
ក្នុងមួយថ្ងៃធ្វើការ៨ម៉ោងក្នុងមួយសប្តាហ៍បំពេញការងាររយៈពេល៥ថ្ងៃគឺពីថ្ងៃចន្ទ ដល់ថ្ងៃសុក្រ។
២.ការគោរពឋានានុក្រម
ឋានានុក្រមគឺជាលំដាប់នៃឋានៈដែលរៀបចំឡើងតាមអង្គភាពក្រសួងស្ថាប័ន។ បញ្ហាឋានានុក្រមជាបញ្ហាស្មុគស្មាញមួយដែលមន្រ្តីសាធារណៈតែងតែប្រុងប្រយ័ត្នជាទីបំផុតព្រោះវាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងកិត្តិយសមុខមាត់របស់ខ្លួននិងរបស់អ្នកដទៃ។ ហើយរដ្ឋបាលសាធារណៈគឺជារដ្ឋបាលដែលមានឋានានុក្រមជាក់លាក់(ថ្នាក់លើថ្នាក់ក្រោម)ថ្នាក់លើត្រូវប្រកាន់យកនូវ"បោរីភាព"ចំពោះថ្នាក់ក្រោមហើយថ្នាក់ក្រោមត្រូវសម្តែងនូវអាកប្បកិរិយាសមរម្យជាកាយវិការគោរព"ចំពោះថ្នាក់លើ។ ប្រការនេះ បើមិនមានតម្រូវដោយច្បាប់ក៏ជាបែបបទសុជីវធម៌ក្នុងការរស់នៅក៏ដូចជាក្នុងទំនាក់ទំនងជាទូទៅផងដែរ។
៣.ការគោរពតាមការចាត់តាំង
មន្រ្តីរាជការគ្រប់រូបត្រូវប្រតិបត្តិដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះការងារនិងមានគំនិតច្នៃប្រឌិតដើម្បីឱ្យការងាររីកចម្រើននិងប្រកបដោយគុណភាព។ មន្រ្តីរាជការមិនមែនធ្វើការងារឱ្យគ្រាន់តែរួចពីដៃឬរួចខ្លួននោះទេ។ មាត្រា៣៣នៃច្បាប់ស្តីពីសហលក្ខន្តិកៈមន្រ្តីរាជការស៊ីវិលបានចែងថា៖"អ្នករាជការត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខថ្នាក់លើអំពីកិច្ចការរបស់ខ្លួន និងអំពើដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅលើសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងកិត្តិយសរបស់ខ្លួន។ អ្នករាជការក្នុងក្របខណ្ឌទាំងអស់ត្រូវគោរពបញ្ជារបស់ថ្នាក់លើដែលបានចាត់ឱ្យទៅបម្រើការងារទោះបីតំបន់ណាក៏ដោយទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស"។
៤.ការគោរពវិន័យការងារ
មន្រ្តីរាជការទាំងអស់ត្រូវគោរពវិន័យការងារស្របតាមជំពូកទី៥នៃច្បាប់ស្តីពីសហលក្ខន្តិកៈមន្រ្តីរាជការស៊ីវិល និងបទដ្ឋានគតិយុត្តផ្សេងៗទៀត។ ត្រូវហាមឃាត់ដាច់ខាតដល់អ្នករាជការនូវប្រការដូចខាងក្រោម៖
-យកម៉ោងរដ្ឋបាលទៅប្រកបមុខរបរផ្ទាល់ខ្លួន។
-យកអំណាចនិងឥទ្ធិពលនៅក្នុងមុខងាររបស់ខ្លួនទៅប្រើប្រាស់ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ឬសំឡុតគំរាមកំហែងបំពានសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។
-ប្រកបមុខរបរបន្ថែមត្រួតលើមុខងាររបស់ខ្លួនជាអ្នករាជការក្នុងករណីដែលលក្ខន្តិកៈដោយឡែកនៃអង្គនីមួយៗហាមឃាត់។ ប្រសិនបើអ្នករាជការប្រព្រឹត្តបំពាននឹងចំណុចដូចបានរៀបរាប់ខាងលើត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មផ្នែកវិន័យដូចមានចែងក្នុងមាត្រា៤០នៃច្បាប់សហលក្ខន្តិកៈ(ដោយមិនទាន់គិតការចោទប្រកាន់ជាបទអាជ្ញាដែលអាចកើតមានឡើង)។
៥.ការរក្សាសីលធម៌
សីលឬសីលធម៌គឺជាមូលដ្ឋានសាវវន្តនៃក្រមសីលធម៌ដែលមន្រ្តីរាជការគ្រប់រូបត្រូវតែរក្សាឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនគ្រប់ពេលវេលាជានិច្ចនិរន្ត។សីលធម៌ជាដំបូលដែលផ្តល់នូវម្លប់ដ៏ត្រជាក់ត្រជុំសុខដុមរមនាក្នុងការងារក៏ដូចជាជីវិត។លោកអារីស្តូត (Aristote)ចាត់ទុកសីលធម៌ជាទម្លាប់ក្នុងការប្រព្រឹត្តដោយគាត់យល់ឃើញថា"អំពើប្រុងប្រយ័ត្នគឺជាសីលធម៌"។ ចំណែក "អំពើជ្រុលហួសហេតុគឺជាអសីលធម៌ ឬអំពើអាក្រក់"។ មនុស្សមានសីលធម៌ប្រកាន់យកផ្លូវកណ្តាលក្នុងចរិយាផ្ទាល់ខ្លួននិងសង្គម។ មនុស្សមានសីលធម៌មិនជ្រុលនិយម មើលឃើញវែងឆ្ងាយចេះស្គាល់ប្រមាណខ្លួនឯងនិងអ្នកដទៃ ស្គាល់កាលៈទេសៈហើយប្រកាន់ចរិយាសមរម្យចំពោះអ្នកដទៃជុំវិញខ្លួន។
៦.ការរក្សានូវសុចរិតភាព
មន្រ្តីរាជការគ្រប់រូបត្រូវប្រព្រឹត្តឱ្យបានល្អត្រឹមត្រូវតាមគន្លងធម៌ស្របនឹងច្បាប់ទម្លាប់នៃសង្គមជាតិដើម្បីសេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្តរបស់ខ្លួននិងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅទាំងប្រទេស។អ្នកដែលបានប្រកាន់ខ្ជាប់ខ្ជួននូវសុចរិតភាពនឹងក្លាយទៅជាមនុស្សដែលទទួលបាននូវជំនឿទុកចិត្តពីអ្នកផងទាំងពួង។ គុណតម្លៃនៃសុចរិតភាពនាំឱ្យមន្រ្តីឬរាជការ៖
-រស់ក្នុងសុភមង្គលនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
-មានការគោរពស្រលាញ់ពីមនុស្សជុំវិញខ្លួន
-សង្គមជាតិមានសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍ។
៧.ការរក្សានូវភក្តីភាព
អ្នករាជការទាំងអស់ត្រូវតែមានភក្តីភាពចំពោះជាតិ សាសនា និងព្រះមហាក្សត្ររបស់ខ្លួន។ មន្រ្តីរាជការគឺជាអ្នកមានគំនិតអ្នកមានសេចក្តីដឹងការរាក់ជ្រៅ អ្នកប្រឹក្សាការផែនដីដែលត្រូវបានរដ្ឋប្រគល់សេចក្តីទុកចិត្តចាត់តាំងឱ្យបំពេញភារកិច្ចដែលជាអាយុជីវិតប្រទេសជាតិជាទីទំនុកទុកចិត្តបំផុតរបស់រដ្ឋ។ ដូច្នេះមន្រ្តីត្រូវតែមានភក្តីភាពជានិច្ចចំពោះប្រទេសជាតិមាតុភូមិចំពោះមាគ៌ានយោបាយរបស់រដ្ឋចំពោះឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិនិងចំពោះអ្នកដែលបានចាត់តាំងតែងតាំង ឬប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យខ្លួនបំពេញការងារ។
អ្នកដឹកនាំអង្គភាពត្រូវតែមានភក្តីចំពោះក្រសួងចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួង។ ចំណែកអ្នកដឹកនាំក្រសួងត្រូវមានភក្តីភាពចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលចំពោះគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ឯអ្នករាជការដទៃទៀតត្រូវតែមានភក្តីភាពចំពោះថ្នាក់លើដែលខ្លួនស្ថិតនៅក្រោមឱវាទជាបន្តបន្ទាប់។
៨.រក្សាឥស្សរភាព
អ្នករាជការគ្រប់រូបត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខថ្នាក់លើអំពីកិច្ចការរបស់ខ្លួន និងអំពើទាំងឡាយណាដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងកិត្តិយសរបស់ខ្លួន(មាត្រា៣៣នៃច្បាប់សហលក្ខន្តិកៈមន្រ្តីរាជការស៊ីវិល)ដោយហាមឃាត់ដាច់ខាតមិនឱ្យអ្នករាជការប្រកបមុខរបរណាដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនៃអ្នករាជការ(មាត្រា៣៥)។
អ្នករាជការទាំងអស់ត្រូវតែចៀសវាងឱ្យខាងតែបាននូវការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌផ្សេងៗ ព្រោះថាចំពោះមុខភ្នែកសាធារណជនអ្នករាជការតំណាងឱ្យប្រយោជន៍រួមតំណាងអំណាចសាធារណៈ តំណាងការគោរពច្បាប់និងតំណាងនីតិរដ្ឋទាំងមូល។ ការប្រព្រឹត្តមិនល្អក្នុងជីវភាពរស់នៅជាលក្ខណៈឯកជនក្តីការប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងច្បាប់រដ្ឋនានាក្តីគឺសុទ្ធតែបង្កជារូបភាពមិនល្អដល់សេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់អ្នករាជការនិងដល់ជំនឿទុកចិត្តរបស់សាធារណជនលើសកម្មភាពដឹកនាំនិងលើគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទាំងមូលទៀតផង។
៩.ការរក្សាអព្យាក្រឹត្យភាព
មន្រ្តីរាជការត្រូវមានអព្យាក្រឹត្យភាពក្នុងសកម្មភាពការងារ និងហាមដាច់ខាតនូវការប្រើប្រាស់មុខងាររបស់ខ្លួននិងសម្ភារៈរបស់រដ្ឋដើម្បីបម្រើសកម្មភាពនយោបាយដូចខាងក្រោម៖
-ធ្វើការដើម្បីផលប្រយោជន៍ដល់បេក្ខជននយោបាយ ឬប្រឆាំងនឹងបេក្ខជននយោបាយណាមួយឡើយ។
-ធ្វើការដើម្បីផលប្រយោជន៍គណបក្សនយោបាយ ឬប្រឆាំងគណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ។
ការណ៍ដែលអ្នករាជការសាធារណៈប្រព្រឹត្តផ្ទុយនឹងចំណុចនេះត្រូវចាត់ទុកជាកំហុសនិងការឆ្គាំឆ្គងក្នុងវិជ្ជាជីវៈរបស់អ្នករាជការ(មាត្រា៣៧)។
១០.ការរក្សាអាថភាព(ភាពអាថ៌កំបាំង/ការសម្ងាត់)
អ្នករាជការមិនត្រូវធ្វើឱ្យខូចឬអាប់ឱនកិត្យានុភាពរបស់ក្រសួងស្ថាប័នទេ។ ពោលគឺ អ្នករាជការត្រូវចេះលាក់ការណ៍។គោរពលាក់ការណ៍ការងារគឺរក្សានូវពាក្យសម្តីដែលនិយាយចេញទៅ ឬសរសេរចេញទៅត្រូវមានភាពប្រុងប្រយ័ត្នដោយមិននិយាយឬសរសេរនូវអ្វីដែលធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់កិត្តិយសកិត្យានុភាពរបស់អង្គភាពក្រសួង ស្ថាប័នឬសមត្ថកិច្ចថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ខ្លួនឡើយ។ ការរក្សាការណ៍សម្ងាត់រក្សាការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងវិជ្ជាជីវៈនៃអ្នករាជការគឺដាច់ខាតអ្នករាជការមិនត្រូវបង្ហាញអាថ៌កំបាំងផ្ទៃក្នុងការងារឱ្យបែកធ្លាយចេញទៅក្រៅនូវរាល់ឯកសារព័ត៌មាន ឬព្រឹត្តិហេតុផ្សេងៗដែលខ្លួនបានដឹង ឮនៅក្នុងការងារឬនៅក្នុងពេលបំពេញការងារបើសិនជាគ្មានការអនុញ្ញាតពីថ្នាក់លើរបស់ខ្លួនឬក្រៅពីសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនឬគ្មានការកំណត់ដោយច្បាប់៕
ប្រភព៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច រាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម
