ការតស៊ូមតិ (debate) ជាផ្នែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការវែកញែករកចំណុចស៊ីជម្រៅ លើគំនិតផ្ទុយគ្នាដោយមានទល្ហីករណ៍ និងទិន្នន័យច្បាស់លាស់រៀងៗខ្លួន។
ទិន្នន័យ និងភស្តុតាងនៃការស្រាវជ្រាវ ជាចំណុចសំខាន់មិនអាចខ្វះបានមួយដែលអ្នកតស៊ូមតិចាំបាច់ត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្នជាទីបំផុត ព្រោះកាលណាអ្នកតស៊ូមតិ ដកស្រង់យកទិន្នន័យមិនល្អ វាអាចនឹងធ្វើឱ្យអ្នកស្តាប់ឬសាធារណជនយល់ឃើញខុស និងបង្ករបញ្ហាដល់សង្គមជាដើម។ បន្ថែមពីលើនេះវាក៏អាចជាបញ្ហាមួយដែលធ្វើឱ្យក្រុមតស៊ូមតិរបស់អ្នកចាញ់ប្រៀបក្រុមម្ខាងទៀត ដែលមានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ និងត្រឹមត្រូវផងដែរ។
នៅថ្ងៃនេះសារព័ត៌មានរបស់យើង សូមលើយកចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួនដើម្បីជួយឱ្យអ្នកតស៊ូមតិអាចដកស្រង់យកទិន្នន័យបានល្អ។
១. ពិនិត្យព័ត៌មានរបស់ប្រភព
គ្រប់ព័ត៌មាននិងទិន្នន័យដែលអាចប្រើប្រាស់បាន សម្រាប់អ្នកតស៊ូមតិត្រូវតែជាព័ត៌មានដែលមានប្រភពច្បាស់លាស់។ ហេតុនេះជាដំបូងប្រសិនបើយើងដកស្រង់ចេញពីបច្ចេកវិទ្យា អ្នកតស៊ូមតិចាំបាច់ត្រូវតែពិនិត្យមើលទៅលើអាស័យដ្ឋាន(URL)នៃទិន្នន័យនោះជាមុនសិន ថាតើវាជារបស់ស្ថាប័នឯកជន (.COM) ជារបស់ស្ថាប័នអប់រំ (.EDU) ជារបស់អង្គការ (.ORG)ឬជារបស់ស្ថាប័នរដ្ឋ (.GOV)។
បន្ទាប់មកទៀតចាំបាច់ត្រូវតែស្គាល់ឈ្មោះរបស់អ្នកផ្សព្វផ្សាយ និងឈ្មោះរបស់ម្ចាស់ប្រភពដែលបានចេញទិន្នន័យនោះដោយពិនិត្យយ៉ាងល្អិតល្អន់ផងដែរពីកាលបរិច្ឆេទនៃទិន្នន័យ ដើម្បីធានាថាទិន្នន័យដែលទទួលបាននោះជាទិន្នន័យថ្មី និងមានគុណភាព។
២.ប្រៀបធៀបទិន្នន័យ
គ្រប់ទិន្នន័យដែលយើងបានឃើញដែលមានប្រភពច្បាស់លាស់មិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវ ហើយចំណេញសម្រាប់គាំទ្រដល់អំណះអំណាងលើការតស៊ូមតិរបស់យើងនោះទេ។ ហេតុនេះ អ្នកតស៊ូមតិគួរចេះស្រាវជ្រាវឱ្យបានច្រើនប្រភពហើយប្រៀបធៀបគ្នាថាទិន្នន័យមួយណាជាទិន្នន័យដែលចំណេញហើយទិន្នន័យមួយណាជាទិន្នន័យគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ក្រុមរបស់ខ្លួន។
ក្រោយពេលពិនិត្យទិន្នន័យទាំងអស់នោះហើយ ក៏ចាំបាច់ត្រូវគិតផងដែរពីភាពអាចទៅរួច (possibility) នៃទិន្នន័យនោះ។ ប្រសិនបើវាជាទិន្នន័យដែលចំណេញតែតួលេខជាក់ស្តែង ជាចំណុចដែលមិនពិតប្រាកដ ឬមិនអាចទៅរួច យើងក៏នៅតែមិនអាចប្រើប្រាស់វាបានផងដែរ។ កាលណាប្រើប្រាស់ទិន្នន័យនោះវាអាចជាចំណុចខ្សោយរបស់យើងដែលក្រុមម្ខាងទៀតអាចវាយប្រហារបានយ៉ាងងាយស្រួល ដោយគ្រាន់តែបង្ហាញទិនិ្នន័យផ្ទុយដែលអាចទៅរួចនៅលើវេទិកាយើងនឹងអាចប្រឈមនឹងអត្រាចាញ់ខ្ពស់បំផុត៕